مهم‌ترین راهبردهای نظری اقتصاد مقاومتی بر اساس آموزه‌های قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مدیر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

نظریه اقتصاد مقاومتی برای استحکام زیربناهای اقتصاد ملی در راستای استقلال و رشد همه‌جانبه و مصونیت کشور در برابر بلایا، حوادث طبیعی، تحریم‌ها و تهدیدهای دشمنان، از سوی مقام معظم رهبری ارائه شده است تا جامعه اسلامی افزون بر مقابله با اقدامات خصمانه اقتصادی نظام سلطه، در تأمین نیازها، توسعه اقتصادی و تأمین رفاه خود، احساس امنیت و عزت‌مداری کند. مقاله حاضر در مقام پاسخگویی به این سؤال است که آیا می‌توان از آموزه‌های قرآن و روایات، راهبردهای نظری اقتصاد مقاومتی را استنباط کرد. در این نوشتار مهم‌ترین مؤلفه‌های تأثیرگذار راهبردهای نظری اقتصاد مقاومتی که عبارت‌اند از اعتقاد به جامعیت دین، وجود دشمن و لزوم مقابله با آن، عدالت، احساس مسئولیت، اعتماد به نفس و منابع انسانی، با روش تحلیلی و استنادی بررسی شده‌اند.

کلیدواژه‌ها


* قرآن کریم.
* نهج البلاغه. (1414ق). (مصصح: صبحی صالح). قم: هجرت.
1. ابن‌عاشور، محمد بن طاهر. (بی‌تا). التحریر والتنویر. [بی‌جا]: [بی‌نا].
2. امام خمینی، سیدروح‏الله. (1389). صحیفه امام (چاپ پنجم). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی+.
3. انوری، حسن. (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن.
4. آقابخشی، علی؛ و افشاری‌راد، مینو. (1376). فرهنگ علوم سیاسی (چاپ سوم). تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
5. تمیمى‌آمدى، عبدالواحد بن ‌محمد. (بی‌تا). تصنیف غرر الحکم و درر الکلم (محقق و مصحح: مصطفى درایتى). قم: دفتر تبلیغات‏ اسلامی.
6. حر عاملى، محمد بن حسن. (1409ق). تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة. قم: مؤسسه آل‌البیت:.
7. خامنه‌ای، سیدعلی. (24/05/1374). دیدار سران‌ سه‌ قوه‌، مسؤلان‌ بلند‌پایه‌ کشوری‌ و لشکری‌، کارگزاران‌ نظام‌ اسلامی. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
8. خامنه‌ای، سیدعلی. (22/07/1382). دیدار جمعی از دانشجویان زنجان. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
9. خامنه‌ای، سیدعلی. (01/01/1390). سخنرانی در صحن مطهّر حضرت ثامن الحُجج. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
10. خامنه‌ای، سیدعلی. (03/05/1391). دیدار مسئولان و کارگزاران نظام با رهبر معظم انقلاب. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
11. خامنه‌ای، سیدعلی. (21/05/1391). دیدار جمعی از دانشجویان و نمایندگان تشکل‌های دانشجویی. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
12. خامنه‌ای، سیدعلی. (07/02/1392). بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار کارگران و فعالان بخش تولید کشور به مناسبت هفته کارگر. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
13. خامنه‌ای، سیدعلی. (28/11/1392). دیدار مردم آذربایجان به مناسبت قیام بیست ‌و نهم بهمن مردم تبریز. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
14. خامنه‌ای، سیدعلی. (30/11/1392). ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
15. خامنه‌ای، سیدعلی. (20/12/1392). دیدار جمعی از مسئولان دستگاه‌های مختلف کشور با موضوع اقتصاد مقاومتی. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
16. خامنه‌ای، سیدعلی. (01/01/1393). سخنرانی در صحن مطهّر حضرت ثامن الحُجج. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
17. خامنه‌ای، سیدعلی. (03/09/1395). دیدار هزاران نفر از بسیجیان. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
18. خامنه‌ای، سیدعلی. (1398). بیانیه گام دوم. از سایت مقام معظم رهبری: https://www.leader.ir
19. دادگر، یدالله؛ رحمانی، تیمور. (1380). مبانی و اصول علم اقتصاد. قم: مرکز انتشارات تبلیغات اسلامی.
20. راغب اصفهانى، حسین. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن (محقق: صفوان عدنان داودى). ‏بیروت: دار العلم.
21. زمخشری، محمود. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل‏. بیروت: دار الکتاب العربی‏.
22. ساموئلسن، پل. (1373). اقتصاد (مترجم: علیرضا نوروزی و محمدابراهیم جهاندوست). تهران: نشر مترجمان.
23. صدری، غلامحسین؛ افشار، نسرین؛ و حکمی، نسترن. (1369). فرهنگ معاصر فارسی. تهران: مؤسسه نشر کلمه.
24. صدوق، علی بن‌ بابویه. (1406ق). فقه الرضا‌. مشهد: مؤسسه آل‌البیت:.
25. طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1417ق)‏. المیزان فى تفسیر القرآن (چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
26. طوسى، محمد بن حسن. (بی‌تا)‏. التبیان فى تفسیر القرآن‏. بیروت: دار احیاء التراث العربى‏.
27. فخرالدین رازى، ابوعبدالله محمد بن عمر. (1420ق). مفاتیح الغیب (چاپ سوم). بیروت: دار احیاء التراث العربى.
28. فراهیدى، خلیل بن احمد. (1410ق). کتاب العین (چاپ دوم). قم: انتشارات هجرت‏.
29. فیض کاشانى، ملامحسن. (1415ق). ‏تفسیر الصافى (چاپ دوم). تهران: انتشارات الصدر.
30. فیومى، احمد بن محمد. (1414ق). مصباح المنیر فى غریب الشرح الکبیر. قم: مؤسسه دار الهجرة.
31. قطب، سید. (1392). عدالت اجتماعی در اسلام: مباحثی در زمینه‌های جامعه. حکومت. اقتصاد و سیاست (مترجم و توضیحات: محمدعلی گرامی و سیدهادی خسروشاهی). قم: بوستان کتاب.
32. ‏کلینی، محمد بن یعقوب. (1365).کافی. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
33. کلینى، محمد بن یعقوب‏. (1429ق). الکافی. قم: دار الحدیث‏.
34. گروه واژه‌گزینی. (1383). فرهنگ واژگان مصوب. تهران: نقره آبی.
35. مجلسی، محمدباقر (1404ق). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: مؤسسة الطبع و النشر.
36. مریدی، سیاوش؛ نوروزی، علیرضا. (1373). فرهنگ اقتصادی. تهران: مؤسسه کتاب پیشبرد و انتشارات نگاه.
37. مصباح یزدی، محمدتقی. (1380). نظریه سیاسی اسلام. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی+.
38. مطهری، مرتضی. (1375). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
39. مفید، محمد بن محمد. (1413ق). أمالی (محقق و مصحح: حسین استاد ولى و علی‌اکبر غفارى). قم: کنگره شیخ مفید.
40. مکارم شیرازی، ناصر. (1374). تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه.
41. میرمعزی، سیدحسین. (1390). نظام اقتصادی اسلام (مبانی، اهداف، اصول راهبردی و اخلاق). تهران: پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی.
42. یوسفى‌مقدم‏، محمدصادق. (1390). بررسى دیدگاه‏ها درباره اختصاصات پیامبر خاتم| از نگاه قرآن‏. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى.