تحلیل معنایی مفعول مطلق و روش ترجمه آن در قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد، طلبه حوزه علمیه قم. قم. ایران.

چکیده

یکی از نقش‌های نحوی پرکاربرد در قرآن، مفعول مطلق است. پیچیدگی‌های موجود در کاربرد مفعول مطلق در زبان عربی به‌ویژه قرآن باعث شده‌ است که فهم دقیقی از آن، توسط مفسران و مترجمان فارسی زبان انجام نشود. برای نمونه، اینکه مفعول مطلق تأکیدی دقیقاً بر چه چیزی دلالت می‌کند و چگونه باید ترجمه شود، موضوعی است که همچنان آن‌گونه که بایسته است، به آن پرداخته نشده‌ است؛ همچنین مصدر مطلقی که در نگاه اول تصور می‌شود، مفعول مطلق تأکیدی است؛ با بررسی سیاق می‌توان به این نتیجه رسید که چنین تصوری اشتباه است و چنین مصادری مفعول مطلق نوعی هستند. در این تحقیق با پرداختن به گفتگوی مفهومی مفعول مطلق و نشان‌دادن خطاهایی که در بعضی از ترجمه‌های قرآن کریم در رابطه با مباحث مرتبط با مفعول مطلق رخ داده است، بر اهمیت تسلط بر مبانی تفسیر ادبی قرآن کریم به منظور ارائه ترجمه صحیح تأکید گردیده است.

کلیدواژه‌ها


  1. * قرآن کریم

    ** نهج البلاغه

    1. آلوسی، محمود بن عبدالله. (1415ق). روح المعانی (ج3 و 15). بیروت: دارالکتب العلمیه.
    2. ابن عاشور، محمدطاهر. (1420ق). التحریر و التنویر (ج11، 19، 25 و 30). بیروت: موسسه التاریخ العربی.
    3. ابن‏انبارى، عبدالرحمن بن محمد. (1362). البیان فى غریب اعراب القرآن (ج1 و 2). قم: موسسه دارالهجره.
    4. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (1408ق). روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن‏ (ج15). مشهد: آستان قدس رضوی.
    5. ابوحیان، محمد بن یوسف. (1420ق). البحر المحیط فی تفسیر القرآن (ج4). بیروت: دارالفکر.
    6. انصاریان، حسین. (1383). ترجمه قرآن. قم: اسوه.
    7. السامرائی، فاضل صالح. (1432ق). معانی النحو (ج2). عمان: دارالفکر.
    8. بیضاوى، عبدالله بن عمر. (1418ق). انوار التنزیل و أسرار التأویل (ج4). بیروت: دار احیاء التراث العربى.
    9. جامی، عبدالرحمن بن احمد. (1430ق). شرح ملاجامی علی متن الکافیه فی النحو (ج1). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    10. حسن، عباس. (1367). النحو الوافی مع ربطه بالأسالیب الرفیعة و الحیاة اللغویة المتجددة (ج2، چاپ دوم). تهران: ناصرخسرو.
    11. رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1373). ترجمه قرآن. قم: موسسه تحقیقاتی فرهنگی دارالذکر.
    12. رضی، محمد بن حسن. (1384). شرح الرضی علی الکافیه (ج1). تهران: موسسة الصادق للطباعه و النشر.
    13. زمخشری، محمود بن عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فى وجوه التأویل (ج4). بیروت: دارالکتاب العربی.
    14. سمین، احمد بن یوسف. (1414ق). الدر المصون (ج2). بیروت: دارالکتب العلمیه.
    15. صادقى تهرانى، محمد. (1365). الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن‏ (ج7). قم: انتشارات فرهنگ اسلامى‏
    16. صبان، محمدعلی. (1424ق). حاشیة الصبان على شرح الأشمونى على ألفیة ابن مالک (ج2). بیروت: دارالفکر.
    17. صفائی، علی. (1386). استاد و درس: صرف و نحو. قم: لیله القدر.
    18. صفوی، محمدرضا. (1388). ترجمه قرآن براساس المیزان. قم: دفتر نشر معارف.
    19. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج15). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
    20. طبرسى، فضل بن حسن. (1372). تفسیر جوامع الجامع (ج3 و 4). تهران: ناصرخسرو.
    21. طوسی، محمد بن حسن. (1389ق). التبیان فی تفسیر القرآن(ج3 و 10). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    22. فخرالدین رازی، محمد بن عمر. (1420ق). مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر). (ج24 و 31). بیروت: دار إحیاء التراث العربی‏.
    23. فولادوند، محمدمهدی. (1418ق). ترجمه قرآن. قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
    24. مشکینی، علی. (1381). ترجمه قرآن. قم: نشرالهادی.
    25. مغنیه، محمدجواد. (1424ق). الکاشف (ج7). قم: دارالکتب الاسلامی.
    26. مکارم شیرازی، ناصر. (1373). ترجمه قرآن. قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.

     

     

    References

    * The Holy Quran

    ** Nahj al-Balagha

    1. Abolfatuh Razi, H. (1408 AH). Ruz al-Jannan va Ruh al-Jannan fi Tafsir al-Qur'an (Vol. 15). Mashhad: Astan Quds Razavi. [In Arabic]
    2. Abu Hayan, M. (1420 AH). Al-Bahr al-Muhait fi Tafsir al-Qur'an (Vol. 4). Beirut: Dar al-Fekr. [In Arabic]
    3. Alousi, M. (1415 AH). Ruh al-Ma'ani (Vol. 3 & 15). Beirut: Dar al-Kotob al-Ilmiya. [In Arabic]
    4. Al-Sameraei, F. S. (1432 AH). Ma’ani al-Nahv (Vol. 2). Oman: Dar al-Fikr. [In Arabic]
    5. Ansarian, H. (1383 AP). Quran translation. Qom: Osweh. [In Persian]
    6. Baidawi, A. (1418 AH). Anwar Al-Tanzil va Asrar Al-Taawil (Vol. 4). Beirut: Dar Ihya al-Torath al-Arabi. [In Arabic]
    7. Fakhruddin Razi, M. (1420 AH). Mafatih al-Ghaib (Al-Tafsir al-Kabir). (Vols. 24 & 31). Beirut: Dar Ihya al-Torath al-Arabi. [In Arabic]
    8. Fouladvand, M. M. (1418 AH). Quran translation. Qom: Islamic History and Studies Office. [In Arabic]
    9. Hassan, A. (1367 AP). Al-Nahv Al-Wafi ma’a Rabtuh be al-Asalib al-Rafia va al-Hayat al-Lughaviya al-Mutejadida (Vol. 2, 2nd). Tehran: Nasser Khosro. [In Persian]
    10. Ibn Anbari, A. (1362 AP). Al-Bayan fi Gharib A’arab al-Qur'an (Vol. 1 & 2). Qom: Dar al-Hijrah Institute. [In Persian]
    11. Ibn Ashur, M. T. (1420 AH). Al-Tahrir va al-Tanvir (Vol. 11, 19, 25 & 30). Beirut: Al-Tarikh Al-Arabi Institute. [In Arabic]
    12. Jami, A. (1430 AH). Sharh Mula Jami Ala Matn al-Kafiyyah fi al-Nahv (Vol. 1). Beirut: Dar Ihya al-Torath al-Arabi. [In Arabic]
    13. Makarem Shirazi, N. (1373 AP). Quran translation. Qom: Islamic History and Studies Office. [In Persian]
    14. Meshkini, A. (1381 AP). Quran translation. Qom: Al-Hadi Publications. [In Persian]
    15. Mughniyeh, M. J. (1424 AH). Al-Kashif (Vol. 7). Qom: Dar al-Kotob al-Islami. [In Arabic]
    16. Razi, M. (1384 AP). Sharh al-Razi Ala al-Kafiyyah (Vol. 1). Tehran: Al-Sadegh Printing and Publishing Institute. [In Persian]
    17. Rezaei Esfahani, M. A. (1373 AP). Quran translation. Qom: Dar al-Zikr Cultural Research Institute. [In Persian]
    18. Saban, M. A. (1424 AH). Hashiya al-Saban ala Sharh al-Ashmooni ala al-Afiyyah Ibn Malik (Vol. 2). Beirut: Dar al-Fekr. [In Arabic]
    19. Sadeghi Tehrani, M. (1365 AP). Al-Furqan Fi Tafsir al-Qur'an bi al-Qur'an (Vol. 7). Qom: Islamic Culture Publications. [In Persian]
    20. Safaei, A. (1386 AP). Teacher and lesson: grammar and syntax. Qom: Laylah al-Qadr. [In Persian]
    21. Safavi, M. R. (1388 AP). Quran translation based on Al-Mizan. Qom: Education publishing office. [In Persian]
    22. Samin, A. (1414 AH). Al-Dur Al-Masoun (Vol. 2). Beirut: Dar al-Kotob al-Ilmiya. [In Arabic]
    23. Tabarsi, F. (1372 AP). Tafsir Jawami’ al-Jama' (Vol. 3 & 4). Tehran: Nasser Khosro. [In Persian]
    24. Tabatabaei, S. M. H. (1390 AH). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an (Vol. 15). Beirut: Al-Alami Press Institute. [In Arabic]
    25. Tusi, M. (1389 AH). Al-Tebyan fi Tafsir al-Qur'an (Vol. 3 & 10). Beirut: Dar Ihya al-Torath al-Arabi. [In Arabic]
    26. Zamakhshari, M. (1407 AH). Al-Kashaf an Haqa’iq Qawamiz al-Tanzil va Oyoun Aqawil fi Vojouh al-Ta'awil (Vol. 4). Beirut: Dar Al-Kitab Al-Arabi. [In Arabic]