طلاق عاطفی و راهکارهای قرآنی پیشگیری از آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

2 طلبه سطح چهار، قم، ایران

چکیده

طلاق عاطفی حکایت از گسستی عمیق در صمیمیت و روابط عاطفی میان همسران دارد. آمارها حاکی از روند رو‌به‌رشد این پدیده نامیمون است که زنگ خطری برای سلامت اجتماع به شمار می‌رود. اهمیتِ بررسی این مسئله و ضرورتِ پرداختن به راه‌حل‌های پیشگیرانه آن، انگیزه انجام بسیاری از مقالات و تحقیقات بوده است که با رویکردی جامعه‌شناسانه و روان‌شناسانه، در حل این معضل کوشیده‌اند. ویژگی ممیِز این نوشتار، رویکرد متفاوت آن در رویارویی با پدیده طلاق عاطفی است. استمداد از کلام الهی، به‌عنوان خالق همسران که نظام زوجیت را بر مبنای «لتسکنوا الیها» بنا نهاده و بیشترین اشراف را بر فطریات و نیازهای بشر دارد، می‌تواند روشنگر راه و فصل‌الخطاب تمام آرا و نظریات باشد. بر این اساس در این مقاله به روشی توصیفی ـ تحلیلی پس از بیان کوتاهی از مفاهیم مرتبط، راهکارهای قرآنی پیشگیری از طلاق عاطفی، بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها


  1. * قرآن کریم.

    * نهج البلاغه.

    1. ابن‌منظور، محمد. (1426ق). لسان العرب. بیروت: موسسه اعلمی.
    2. اکبری، محمود. (1388). مهارت‌های زندگی. قم: نشر فتیان.
    3. انصاریان، حسین. (1386). نظام خانواده در اسلام (چاپ بیست و ششم). قم: ام ابیها.
    4. انوری، حسن. (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: سخن.
    5. بخارایی، احمد. (1386). جامعه‌شناسی زندگی‌های خاموش در ایران. تهران: پژواک جامعه.
    6. بستان (نجفی). حسین. (1387). اسلام و جامعه‌شناسی خانواده. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
    7. پاینده، ابوالقاسم. (1354). نهج الفصاحه (چاپ نهم). تهران: جاویدان.
    8. پرتو، ابوالقاسم. (1377). واژه‌یاب؛ فرهنگ برابرهای پارسی واژگان بیگانه. تهران: اساطیر.
    9. تاجدینی، علی. (1375). یادها و یادگارها حکایاتی از علامه طباطبایی. تهران: پیام نور.
    10. تبریزی، مصطفی. (1385). فرهنگ توصیفی خانواده و خانواده درمانی. تهران: فراروان.
    11. ترکمان، فرح؛ اسکافی، مریم؛ عیدگاهیان، ندا و سهرابی، ایرج. (1393). همگنی صمیمیت و طلاق عاطفی با استفاده از نرم افزار تحلیل شبکه. مجله معرفت فرهنگی اجتماعی، (21)، صص 25-50.
    12. جوادی آملی، عبدالله. (1378). زن در آینه جلال و جمال. قم: دارالهدی.
    13. حرعاملی، محمد بن حسن. (1409ق). وسایل الشیعه. قم: آل‌البیت :(علیهم السلام).
    14. حویزی، عبدعلی بن جمعه. (1415ق). نورالثقلین (چاپ چهارم). قم: اسماعیلیان.
    15. خمینی، روح‌الله. (بی‌تا). تحریر الوسیله. قم: دارالعلم.
    16. راغب اصفهانی، حسین. (1383). مفردات الفاظ قرآن (چاپ چهارم). قم: ذوی القربی.
    17. رشید، خسرو و حسنوند، فضل‌الله و رشتی، عابده. (1398). بررسی عوامل برون فردی مؤثر بر طلاق عاطفی در میان زنان. مطالعات زن و خانواده، 7(1)، صص ۱۱۷ – ۱۳۷.
    18. روشنی، شهره؛ غروی نائینی، نهله و باستانی، سوسن. (1394). تجربه احساس آرامش در زنان در زندگی زناشویی. مجله مطالعات زنان و خانواده، 3(6)، صص 61-89.
    19. زمخشری، محمود بن عمر. (1407ق). الکشاف (چاپ سوم). بیروت: دارالکتاب العربی.
    20. سبزواری، محمد. (1419ق). ارشاد الاذهان الی تفسیر القرآن. بیروت: دارالتعارف للمطبوعات.
    21. ستار، پروین؛ داودی، مریم و محمدی، فریبرز. (1391). عوامل جامعه‌شناختی موثر در طلاق عاطفی بین خانواده‌های تهرانی. مجله مطالعات راهبردی زنان، 14(56)، صص 119-154.
    22. شبر، عبدالله. (1410ق). تفسیر القرآن الکریم (چاپ دوم). قم: دارالهجره.
    23. شرف الدین، حسین. (1386). تحلیلی اجتماعی از صله رحم (چاپ دوم). قم: بوستان کتاب.
    24. صدوق، محمد بن علی بن بابویه. (1362). الخصال. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    25. صدوق، محمد بن علی بن بابویه. (1413ق). من لایحضره الفقیه. قم: انتشارات اسلامی.
    26. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1374). المیزان فى تفسیر القرآن (مترجم: محمدباقرموسوی، چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    27. طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1417ق). المیزان فى تفسیر القرآن (چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    28. طبرسى، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن‏ (چاپ سوم). تهران: انتشارات ناصرخسرو.
    29. طوسی، محمد بن حسن. (بی‌‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
    30. فاتحی‌زاده مریم‌السادات؛ بهجتی اردکان، فاطمه و نصراصفهانی، احمدرضا. (1384). بررسی تاثیر عوامل خانوادگی در پایین‌بودن آمار طلاق در شهرهای یزد، اردکان و میبد. مجله مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، (21)، صص 117- 136.
    31. فولادیان، مجید؛ شجاعی قلعه‌نی، مینا. (1399). مطالعه جامعه‌شناختی فرایندهای وقوع طلاق. خانواده‌پژوهی، (62)، صص ۲۳۱-۲۵۷.
    32. قرشی، سیدعلى‌اکبر. (1377). تفسیر احسن الحدیث‏ (چاپ سوم). تهران: بنیاد بعثت‏.
    33. کراجکی، محمد بن علی. (1410ق). کنز الفوائد. قم: دارالذخائر.
    34. کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). اصول کافی (چاپ چهارم). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    35. مجلسی، محمدباقر. (1403ق). بحارالانوار (چاپ دوم). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    36. مطهری، مرتضی. (1372). مجموعه آثار. قم: صدرا.
    37. معرفت، محمدهادی. (1416ق). تلخیص التمهید (چاپ دوم). قم: انتشارات اسلامی.
    38. مغنیه، محمدجواد. (بی‌تا). التفسیر المبین. قم: بنیاد بعثت.
    39. مقدس‌پور، علی. (1352). روا‌‌‌‌ن‌شناسی اجتماعی. اصفهان: مشعل.
    40. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران. (1371). تفسیر نمونه (چاپ نهم). قم: دارالکتب الاسلامیه.
    41. نجفی، محمدحسن. (1404ق). جواهرالکلام (چاپ هفتم). بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
    42. نوق بهرمان علیزاده، فاطمه. (1399). عوامل اثرگذار بر طلاق عاطفی و دلزدگی زناشویی زوجین. رهیافت‌های نوین در مطالعات اسلامی، (3)، صص 119-137.
    43. نیازی، محسنه؛ افرا، هادی و میری، سمیه. (1399). فراتحلیل مطالعات انجام شده پیرامون عوامل موثر بر طلاق عاطفی در جامعۀ ایران. تغییرات اجتماعی – فرهنگی، 17(64)،
      صص ۱۸۵ – ۲۰۱.
    44. ‌هاشمی شاهرودی، محمود و دیگران. (1426ق). فرهنگ فقه مطابق اهل‌بیت :(علیهم السلام) . قم: موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی.