مطالعه و تحلیل روشهای تفسیری در حوزه روششناسی از جمله موضوعات حیاتی در پژوهشهای معاصر قرآنی است. هر تفسیر قرآنی با اتخاذ یک یا چند رویکرد خاص، کوشش میکند تا معانی دقیق و ژرف کلام الهی را بازنمایی نماید. تفسیر مظهری، به قلم محمد ثناء الله پانی پتی، به عنوان یکی از برجستهترین تفاسیر در شبه قاره هند شناخته شده است و تاثیر گستردهای بر تفسیر و تعبیر قرآن کریم در این منطقه داشته است.
این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی دقیق جایگاه تفسیر مظهری میپردازد. ابتدا با معرفی مختصری از زندگی و سوابق علمی محمد ثناء الله پانی پتی، به تحلیل موشکافانهی تراث تفسیری او میپردازیم. هدف از این بررسی، شناخت عمیقتر روشهای تفسیری، گرایشها، و مبانی فکری اوست، که در نهایت به توسعه درک ما از قرآن کریم کمک میکند.
مقاله حاضر نشان میدهد که روش تفسیری ثناء الله پانی پتی، که جامع و مبتنی بر اجتهاد است، با تلفیقی از رویکردهای کلامی، فقهی، اشاری و صوفیانه، توانسته است پاسخگوی نیازهای فرهنگی و دینی جامعهی خود باشد. در نهایت، نتایج حاصل از این تفسیر، بر تفهم عمیقتر و تعامل سازندهتر مسلمانان با متون دینی تأکید دارد و نشان میدهد که چگونه تفسیر میتواند در شکلگیری دیدگاههای متنوع و پویایی فرهنگی نقش داشته باشد.