نگاهی به مبانی تعلیم و تربیت دانش‌آموزان با نیاز ویژه از منظر قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی‌ارشد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه تهران، بیجار، ایران

2 کارشناسی‌ارشد علوم قرآنی، بیجار، ایران.

چکیده

در آموزه‌های قرآن، پس از خدا انسان اساسی‌ترین موضوع به‌شمار آمده است. در موضوعات مربوط به انسان نیز تعلیم و تربیت به‌طور خاص برای افراد با نیاز ویژه (کودکان استثنایی)، از اهمیت خاص و جایگاه رفیعی برخوردار است. در این پژوهش که از نوع توصیفی و سندی ـ تحلیلی است، مبانی تعلیم و تربیت دانش‌آموزان با نیاز ویژه و اصول مترتب بر این مبانی از منظر قرآن بررسی شده است. این مبانی شامل توجه به کرامت انسانی افراد با نیاز ویژه، برخورداری انسان‌ها از فطرت مشترک و خصوصیات متفاوت، مختار‌بودن انسان و دو اصل عدالت به‌عنوان اساسی‌ترین ارزش اجتماعی و احسان متمم عدالت، اصول مترتب از این مبانی هستند. در این پژوهش آیات مرتبط با هرکدام از این مبانی در قرآن کریم جستجو گردید و در کنار توصیف شرایط فعلی آموزش و پرورش دانش‌آموزان با نیاز ویژه، مبانی تربیتی آنها از منظر قرآن بررسی شد و به همراه توضیحات مربوط به هریک از مبانی، آیاتی با مضامین مرتبط با آنها در پژوهش آورده شد. بررسی‌ها نشان داد برای هریک از مبانی تعلیم و تربیت دانش‌آموزان با نیاز ویژه، آیات بسیاری در قرآن کریم آمده است و آموزش و پرورش دانش‌آموزان با نیاز ویژه امروزه با حرکت در جهت آموزش فراگیر بسیار با آموزه‌های این کتاب آسمانی هم‌راستا است.

کلیدواژه‌ها


  1. * قرآن کریم

    1. ابن فارس، احمد. (1404ق). معجم مقایس اللغه. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
    2. ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (چاپ سوم). بیروت: دار صادر.
    3. اعرافی، علیرضا. (1395). جزوه درسی اصول و روش‌های فقه تربیتی، تاریخ 19/08/1395، جلسه 8، قم: مرکز اسناد مؤسسه اشراق و عرفان.
    4. جمعی از نویسندگان. (1371). مبانی اقتصاد اسلامی. قم: دفتر همکاری حوزه و دانشگاه.
    5. جوهری، اسماعیل ‌‌بن ‌‌حماد. (1376ق). الصحاح. بیروت: دارالعلم للملایین.
    6. چ. موریس، ا. فیلیپ. (1384). تحلیل اقتصادی نظریه و کاربرد اقتصاد خرد (مترجم: اکبر کمیجانی، چاپ نهم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    7. حر عاملی، محمد بن حسن. (1409ق). وسائل‌‌الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت^.
    8. رجایی، سیدمحمدکاظم. (1382). معجم موضوعی آیات اقتصادی قرآن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی&.
    9. رجبی، محمود. (1380). انسان‌شناسی (چاپ چهارم). قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی&.
    10. ژید، شارل؛ شارل ریست. (1347). تاریخ عقاید اقتصادی (مترجم: کریم سنجابی). تهران: موسسه تحقیقات اقتصادی.
    11. سیف، اله‌مراد. (1391). الگوی پیشنهادی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران (مبتنی بر دیدگاه مقام معظم رهبری. آفاق امنیت، (16)، صص 5- 22.
    12. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1417ق). المیزان فی‌‌تفسیرالقرآن (چاپ پنجم). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    13. طبرسی، فضل بن حسن. (1372). مجمع‌البیان ‌‌فی ‌‌تفسیر القرآن (چاپ سوم). تهران: انتشارات ناصرخسرو.
    14. طوسی، محمد ‌‌بن حسن. (بی‌تا). ‌‌التبیان ‌‌فی ‌‌تفسیر ‌‌القرآن. بیروت: دار احیاء التراث‌‌ العربی.
    15. عیسوی، محمود. (1391). مبانی نظری اقتصاد مقاومتی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی&.
    16. فتحعلی، محمود. (1390). نظریه اخلاق زیست‌محیطی اسلام با تأکید بر آرای استاد مصباح یزدی. معرفت اخلاقی، (3)، صص 97-122.
    17. فراهیدی، خلیل بن احمد. (1410ق). کتاب العین (چاپ دوم). قم: نشر هجرت.
    18. فولبر، نانسی. (1388). قلب نامرئی. (مترجم: حسن گلریز). تهران: نشر نی.
    19. گیلیس، مالکوم؛ اچ پرکینز، دوایت؛ رومر، مایکل و اسنودگراس، دانلدآر. (1379). اقتصاد توسعه (مترجم: غلامرضا آزاد (ارمکی). تهران: نشر نی.
    20. مارکس، کارل. (1352). سرمایه (مترجم: ایرج اسکندری، مصحح: عزیزالله علیزاده). تهران: انتشارات حزب توده ایران.
    21. مصباح یزدی، محمدتقی. (1384). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی (محقق و نگارش: احمد حسین شریفی). قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی&.
    22. مصطفوی، حسن. (1430ق). التحقیق فی کلمات القرآن (چاپ سوم). بیروت: دارالکتب العلمیه.
    23. معلمی، مهدی. (1391). مفهوم و اصول اقتصاد مقاومتی در آموزه‌های اقتصادی اسلامی. اولین همایش ملی اقتصاد مقاومتی، مشهد: دانشگاه پیام نور خراسان رضوی.
    24. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران. (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    25. الموسوی الخمینی، السید روح الله. (1409ق). تحریرالوسیله. قم: مؤسسه مطبوعات دارالعلم.
    26. نمازی، سیدحسین. (1387). نظام‌های اقتصادی (چاپ پنجم). تهران: شرکت سهامی انتشار.
    27. هاسمن. دی. ام؛ ام.اس. مک‌فرسون. (1386). تجزیه‌ و تحلیل اقتصادی و فلسفه اخلاق (مترجمان: یدالله دادگر و همکاران، چاپ اول). تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
    28. Dolfsma, Wilfred; Hoppe Hella. (1996). The challenges of feminist Economics, Freiburger FrauenStudien.
    29. Alpa, Guido. (1994). General Principles of Law, Annual Survey of International & Comparative Law: Vol. 1: Is. 1, Article 2