راهبردهای مقاومت در دوره انتظار از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

یکی از موضوعاتی که درباره ارتباط مقاومت اسلامی و حکومت جهانی مهدوی قابل طرح است، چیستی راهبردهای مقاومت در دوره انتظار از دیدگاه قرآن کریم است. هدف از شناخت چیستی راهبردهای مقاومت، به‌کارگیری آنها و تقویت فکری و فرهنگی جبهه مقاومت در دوره انتظار و زمینه‌سازی ظهور است. پرداختن به راهبردهای مقاومت در دوره انتظار، برجستگی فرهنگ مهدویت در جهان معاصر و نقش مهم مقاومت اسلامی برای زمینه‌سازی‌ ظهور را نمایان می‌کند. این راهبردها را می‌توان در سه حیطه بررسی کرد: راهبردهای بینشی، راهبردهای گرایشی و راهبردهای کنشی. در این پژوهش که با روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است، چیستی راهبردهای مقاومت در هر سه حیطه از دیدگاه قرآن بررسی می‌شود. در راهبردهای بینشی به تبیین موضوعاتی مانند اندیشه حکومت جهانی و زمینه‌سازی برای حاکمیت حق، عدالت‌گستری، دفاع از مظلومان و ستمدیدگان پرداخته می‌شود. در راهبردهای گرایشی موضوعاتی مانند نقش اقتدار و توانمندی، تکیه‌نکردن به ظالمان و امید به پیروزی مطرح می‌شود و در راهبردهای کنشی و رفتاری به نقش تقوا، صبر و پایداری، ایثار و امر به معروف و نهی از منکر در مقاومت در دوره انتظار می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها


  1. * قرآن کریم.

    * نـهج البلاغه.

    1. ابن‌بابویه، محمد بن ‌علی. (1413ق). من لایحضره الفقیه (تحقیق: علی‌اکبر غفاری). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    2. ابن‌بابویه، محمد بن ‌على. ‏(1362). الخصال (تحقیق: علی‌اکبر غفاری). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    3. ابن‌شعبه حرانی، حسن. (1404ق). تحف العقول. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    4. ابن‌طاووس، على بن موسى. ‏(1376) الاقبال (تحقیق: جواد قیومى اصفهانى). قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    5. ابن‌منظور، محمد بن ‌مکرم. ‏(1414ق). لسـان العـرب (چاپ سوم). بـیروت: دار صادر.
    6. امام خمینی، سیدروح الله. (1380). صحیفه نور. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    7. انوری، حسن. (1381). فرهنگ بزرگ سخن. تهران: انتشارات سخن.
    8. بستانی، فؤاد افرام. (1375). فرهنگ ابجدی (چاپ دوم). تهران: انتشارات اسلامی.
    9. جوادی آملی، عبدالله. (1379). ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت. قم: مرکز نشر اسراء.
    10. خطیب، عبدالکریم. [بی‌تا]. التفسیر القرآنی للقرآن. [بی‌جا]: [بی‌نا].
    11. راغب اصفهانی، حسین. (1412ق). المفردات فی غریب القرآن (تحقیق: صفوان عدنان داودی). دمشق: دارالعلم الشامیه.
    12. زبیدی، سیدمحمد مرتضی. (1428ق). تاج العروس فی شرح القاموس. بیروت: دارالکتب العلمیه.
    13. صافی گلپایگانی، لطف‌الله. (1421ق). منتخب الاثر. قم: مؤسسة السیدالمعصومه(علیهاالسلام).
    14. صدری افشار، غلامحسین. (1381). فرهنگ معاصر فارسی. تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
    15. صفار، محمد بن حسن. ‏(1404ق). بصائر الدرجات )تحقیق: محسن کوچه‌باغى(. قم: مکتبة آیت‌الله المرعشی النجفی‏.
    16. طـباطبایی، سـیدمحمدحسین. (1417ق). المـیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر نشر اسلامی.
    17. طریحی، فخرالدین. (1375) مجمع البحرین. تهران: انتشارات مرتضی.
    18. فخر رازی، محمد. (1420ق). مفاتیح الغیب. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    19. فضل الله، محمد حسین. ‏(1419ق). من وحی القرآن. بیروت: دارالملاک.
    20. فیومی، احمد. (1405ق). المصباح المنیر. قم: دارالهجره.
    21. قاسمى، محمد جمال‌الدین. (1418ق).‏ محاسن التأویل (معروف به التفسیر القاسمی) (تحقیق: محمد باسل عیون السود). بیروت‏‏: دارالکتب العلمیه.
    22. قمی، علی بن ابراهیم. (1367). تفسیر القمی (تحقیق: سیدطیب موسوی جزایری). قم: دارالکتاب.
    23. کلینی، محمد بن یعقوب. (1365). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    24. گل‌محمدی آرمان، فریده. (1384). رسالت جهانی حضرت مهدی(علیه السلام). قم.دارالنشر اسلامی.
    25. مجلسی، محمدباقر. (1397ق). بحار الانوار (چاپ دوم). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    26. مراغى، احمد بن مصطفى. ‏[بی‌تا]. تفسیر المراغى. ‏بیروت: دار احیاء التراث العربى.‏
    27. مصطفوى، حسن. (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران‏: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
    28. مطهری، مرتضی. (1366). ولاء و ولایت‌ها. تهران: صدرا.
    29. معین، محمد. (1381). فرهنگ معین (چاپ چهارم). تهران: انتشارات ادنا.
    30. مکارم شیرازی، ناصر. (1362). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    31. نعمانی، محمد بن ابراهیم. (1397ق). الغیبة (تصحیح: علی‌اکبرغفاری). تهران: نشرصدوق.‏
    32. یزدی حائری، علی. (1422ق). الزام الناصب فی اثبات الحجة الغائب عجّل الله تعالى فرجه الشریف‏ (تحقیق: علی عاشور). بیروت: مؤسسة الاعلمى‏.