بررسی مستندات حدیثی دکتر سها برای اثبات نسخِ نافی وحیانیت قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیئت علمی

2 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران

چکیده

دشمنان قرآن، به ‌‌روش‌‌های گوناگون و دلایل مختلفی تلاش کرده‌‌اند تا قرآن را غیرالهی معرفی کنند. در همین راستا، دکتر سها با ادعای وقوع نسخ در قرآن و تعریف خود از آن، وقوع نسخ در قرآن را نشان بشری‌بودن آن قلمداد کرده ‌‌است؛ زیرا به زعم او نسخ دلیل وجود تهافت و تعارض است و در کلام خدا که عالم مطلق است، ممکن نیست چنین مشکلاتی وجود داشته باشد. او در بخشی از کتاب نقد قرآن، با تمسک به احادیثی از منابع اهل سنت، تلاش کرده عالمان مسلمان را معتقد به انواع نسخ (نسخ حکم، نسخ تلاوت، نسخ حکم و تلاوت) نشان دهد و نتیجه بگیرد وقوع نسخ، نافی وحیانی‌بودن قرآن است؛ زیرا میان نسخ قرآن و اصل تغییر‌ناپذیری کلام خداوند تناقض است. پژوهش حاضر به دلیل گستردگی مباحث، به روش توصیفی- تحلیلی با گرایش انتقادی و براساس منابع کتابخانه‌‌ای، تنها به نقد و بررسی اخبار و احادیث مورد استناد سها و برداشت‌‌های مبتنی بر آن می‌‌پردازد. حاصل پژوهش این است که احادیث مورد استناد ناقد قرآن، ضعیف‌اند و قابل استناد نیستند و مدعایی را ثابت نمی‌‌کنند. پس در قرآن نسخِ باطل واقع نشده و دلیل قابل استنادی برای اثبات ادعا وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها


  1. * قرآن کریم.

    1. ابن‌‌عدی، ابواحمد بن عدی. (1418ق). الکامل فی ضعفاء الرجال. بیروت: الکتب العلمیة.
    2. ابن‌ابی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین. (1405ق). عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة. قم: دار سیدالشهداء للنشر.
    3. ابن‌أبی‌حاتم، عبدالرحمن بن محمد. (1419ق). تفسیر القرآن العظیم. ریاض: مکتبة نزار مصطفى الباز.
    4. ابن‌الغضائری، احمد بن حسین. (1422ق). ضعفاء. قم: دارالحدیث.
    5. ابن‌‌جوزی، عبدالرحمن بن علی بن محمد. (1406ق). الضعفاء والمتروکون. بیروت: دارالکتب العلمیة.
    6. ابن‌حجاج، مسلم. (1415ق). صحیح مسلم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
    7. ابن‌حزم، علی بن احمد. (1406ق). الناسخ و المنسوخ فی القرآن الکریم. بیروت: دارالکتب العلمیة.
    8. ابن‌خلدون، عبدالرحمن. (1388). مقدمه ابن‌خلدون. (ترجمه: محمد پروین گنابادی). تهران: علمی فرهنگی.
    9. ابن‌فارس، احمد بن فارس. (1404ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام الاسلامی‏.
    10. ابن‌منظور، محمد بن مکرم. (۱۴۱۴ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
    11. بخاری، محمد بن اسماعیل. (1422ق). الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(صلی‌الله و علیه و آله) وسننه وأیامه (صحیح البخاری). بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
    12. جوادی آملی، عبدالله. (1393). تفسیر تسنیم. قم: انتشارات اسراء.
    13. جوهری، اسماعیل بن حماد. (1407ق). الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة. بیروت: دارالعلم للملایین.
    14. خویی، سیدابوالقاسم موسوی. (1430ق). البیان فی تفسیر القرآن. قم: دارالزهراء.
    15. دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌‌الله العظمی خامنه‌‌ای: http://farsi.khamenei.ir/speech content?id
    16. ذهبی، محمد بن احمد بن عثمان. (2009م). میزان الاعتدال فى نقد الرجال. بیروت: دارالمعرفة.
    17. راغب اصفهانی، حسین. (1332). المفردات فی غریب القرآن. کتابخانه مدرسه فقاهت.
    18. سها (1393). نقد قرآن. (ویرایش سوم). [بی‌جا]: [بی‌نا].
    19. سیوطی، جلال‌‌الدین. (1394ق). الإتقان فی علوم القرآن. بیروت: دارالکتاب العربی.
    20. سیوطی، جلال‌الدین. (1422ق). لباب النقول فی اسباب النزول. بیروت: دارالکتب العلمیة.
    21. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: منشورات اسماعیلیان.
    22. طبرانی، سلیمان بن احمد. (1415ق). المعجم الکبیر. قاهره: مکتبة ابن‌تیمیة.
    23. طوسى، محمد بن حسن. (1389). رجال الطوسى. قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
    24. عسقلانی، احمد بن علی. (1406ق). تقریب التهذیب. سوریه: دارالرشید.
    25. عسقلانی، احمد بن علی بن محمد بن احمد. (1326ق). تهذیب التهذیب. هند: مطبعة دائرةالمعارف النظامیة.
    26. عیاشی، محمد بن مسعود سمرقندی. (1380). تفسیر عیاشی. تهران: المکتبة العلمیة الإسلامیة.
    27. کلینى، محمد بن یعقوب. (1367). اصول کافى. تهران: دارالکتب الاسلامیة
    28. مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۳ق). بحار الأنوار. بیروت: مؤسسةالوفاء.
    29. مِزِّی، یوسف بن عبدالرحمن بن یوسف. (1400ق). تهذیب الکمال فی أسماء الرجال. بیروت: مؤسسة الرسالة.
    30. مسلم نیشابوری، بن حجاج.) 1415ق). صحیح مسلم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
    31. معرفت، محمدهادی. (1379). تفسیر و مفسران. قم: مؤسسه فرهنگی تمهید.
    32. معرفت، محمدهادی. (1385). علوم قرآنی. قم: مؤسسه فرهنگی تمهید.
    33. معرفت، محمدهادی. (1386). صیانة القرآن من التحریف. قم: مؤسسة التمهید.
    34. مفید، محمد بن محمد. (1413ق). اوائل المقالات فی المذاهب و المختارات. بیروت: دار المفید.
    35. مکارم شیرازی، ناصر. (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتاب الاسلامیه.