An Analysis of Child-Rearing Methods in the Dimensions of Insight, Inclination, and Action with a Focus on Surah Luqman

Document Type : Original Article

Authors

1 Ph.D. graduate in Comparative Tafsir, University of Qur’anic Sciences and Teachings, Qom, Iran

2 Associate Professor, University of Qur’anic Sciences and Teachings, Qom, Iran.

3 Academic staff and associate professor of Imam Sadegh University of Tehran, Sisters campus

10.22081/jqss.2025.71213.1359

Abstract

Human beings possess three dimensions: insight, inclination, and action, and the stages and methods of upbringing are aligned with these dimensions of insight, inclination, and behavior. In the family system, the most critical issue is the proper upbringing of children based on religious teachings. The main question in this study is: In the process of religious upbringing, why is it that despite providing extensive insight and knowledge about religious matters to children, religious behavior is sometimes not observed? How can a correct method of upbringing be presented based on Quranic teachings? This study aims to examine a Quranic example from Surah Luqman using a documentary-library method and a descriptive-analytical approach through qualitative content analysis. By analyzing the methods of Luqman, the Wise in raising his child, the study concludes that the first dimension in child-rearing is the recognition of monotheism (Tawhid) and the hereafter, which is an invitation to knowing God. Luqman the Wise reinforced the inclination toward monotheistic insight, leading to behavior, by employing two primary motivators: advice and affection, which serve as energizing factors. The most significant behavioral instructions Luqman used in raising his child include establishing prayer, enjoining good and forbidding evil, patience in the face of hardships, and avoiding arrogance and pride. Therefore, simultaneous attention to all three levels—insight, inclination, and action—in child-rearing internalizes religious teachings and adds depth to upbringing.

Keywords

References

* قرآن کریم.
آقاتهرانی، مرتضی؛ حیدری کاشانی، محمدباقر. (1392). خانواده وتربیت مهدوی. تهران: کتاب یوسف.
ابراهیم‌زاده، عیسی. (1379). فلسفه تربیت. تهران: دانشگاه پیام نور.
ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمدبن علی. (1376). امالی (مترجم: محمدباقرکمره‌ای). تهران:کتابچی.
ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمدبن علی. (1387). من لایحضره الفقیه (ج4). بیروت: دارالاضواء.
ابن بابویه (شیخ صدوق)، محمدبن علی. (۱۴۰۴ق). عیون أخبار الرضا (ج2). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
ابن طاووس، علی‌بن موسی. (1418ق). الإقبال بالأعمال الحسنة (اقبال الاعمال). قم: حوزه علمیه قم.
اسکندری‌نژاد، خدیجه. (1389). نقش شخصیت مادر در تربیت فرزند. طهورا. شماره 7، صص 129-116.
باقری، خسرو. (1383). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی (ج2). تهران: انتشارات مدرسه.
باهنر، ناصر. (1396). آموزش مفاهیم دینی همگام با روان‌شناسی رشد. تهران: بین الملل.
جوادی آملی، عبدالله. (1372). مبدا و معاد. تهران: نشر الزهرا.
جوادی آملی، عبدالله. (1389). تفسیر موضوعی (ج7). قم: اسراء.
جوادی آملی، عبدالله. (1390). ادب قضا در اسلام. قم: اسراء.
حرعاملی، محمدبن‌حسن. (1397ق). تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة (ج15). بیروت: داراحیاء الثرات العربی.
حسینی‌زاده، سیدعلی. (1397). تربیت فرزند(چاپ چهاردهم). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
دهخدا، علی‌اکبر. (1378). لغتنامه دهخدا (ج11). تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
ریو، جان مارشال. (1380). انگیزش و هیجان (مترجم: یحیی سیدمحمدی). تهران: نشر ویرایش.
شاملی، عباسعلی. (1386). مجموعه مقالات تربیت اخلاقی (پیش‌فرضها وچالش‌ها). قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها.
شریف قریشی، باقر. (1385). النظام التربوی فی الاسلام. بی‌جا: مهر امیرالمومنین.
صالح سعیدی، ابواسحاقی. (1387). نکات تربیتی سوره مبارکه لقمان. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث، دانشکده اصول الدین، استاد راهنما: مجید حیدری‌فر.
طباطبایى، سیدمحمدحسین. (1374). المیزان فی تفسیر القرآن (مترجم: سیدمحمدباقر موسوی‌همدانی، ج13، 14). قم: دفتر انتشارات اسلامى.
علی‌اکبری، راضیه. (1396). رسالت مادری در آموزه‌های دینی. ره‌توشه راهیان نور محرم. صص87-75.
کلینی، محمدبن‌یعقوب. (1365). الکافی (ج1). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمدباقر. (۱۴۰۳ق). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ج78). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
محمدی اشتهاردی، محمد. (1383). لقمان و حکمت‌های دهگانه او در قرآن. بوشهر: نشر موعود اسلام.
محمدی‌ری‌شهری، محمد. (1373). میزان الحکمه (ج2). قم: دارالحدیث.
محمدی ‌ری‌شهری، محمد. (1380). منتخب میزان الحکمه. تلخیص: سیدحمید حسینی، قم: دارالحدیث.
مصباح یزدی، محمدتقی. (1380). اخلاق در قرآن(ج1). قم: مؤسسه امام خمینی.
مطهری، مرتضی. (بی‌تا). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (1389). مجموعه آثار استاد مطهری (ج6). تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی. (بی‌تا). اصول فلسفه و روش رئالیسم (ج1، 5). تهران: صدرا.
مغنیه، محمدجواد. (1390). تفسیر کاشف (محقق: موسی دانش، ج6). قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
مکارم شیرازی، ناصر، و دیگران. (1371). تفسیر نمونه (ج17). تهران: دارالکتب الاسلامیه.
موسوی خمینی، سیدروح الله. (1375). صحیفه نور (ج7). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
وطن‌دوست، محمدعلی. (1397). تحلیل فلسفی ارتباط میان «بینش»، «گرایش» و «منش» و ارائه راهکارهای تربیتی دستیابی به رفتار سالم. پنجمین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی. دانشگاه فردوسی مشهد.
هاشمی رکاوندی، سیدمجتبی. (1382). تربیت و شخصیت انسانی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
یوسفی، علیرضا. (1383). واژه‌نامه توصیفی آموزش؛ طبقه‌بندی اهداف آموزشی حیطه عاطفی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی. 4(12)، صص129-130.
.Tomei, L.A. (2005) Taxonomy for the technology domain. London: information science publishing.
 
Studies of Qur̓anic Sciences
Volume 7, Issue 2 - Serial Number 24
December 2025
Pages 34-66

Files

History

  • Receive Date: 28 March 2025
  • Revise Date: 22 May 2025
  • Accept Date: 10 June 2025
  • Publish Date: 29 June 2025

Share

How to cite

Statistics