%0 Journal Article %T مبانی فلسفی کاربرد خیال (تمثیل) در قرآن %J مطالعات علوم قرآن %I پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن) %Z 2716-9936 %A میرهادی, سید مهدی %D 2021 %\ 06/22/2021 %V 3 %N 2 %P 7-25 %! مبانی فلسفی کاربرد خیال (تمثیل) در قرآن %K تمثیل %K خیال %K قرآن %K هستی‌شناختی %K معرفت‌شناختی %K مبانی فلسفی %R 10.22081/jqss.2021.61920.1138 %X تمثیل از مهم‌ترین وجوه معنایی و کلامی به‌کاررفته در قرآن است. مقاله پیشِ رو با هدف تبیین چرایی کاربرد تمثیل (خیال) در قرآن به لحاظ هستی‎‌شناختی و معرفت‌شناختی تدوین گردیده است. تحلیل و استنتاج، روش مورد استفاده در این مقاله است. دو گزاره اصلی که مقاله در پی تبیین آن است، عبارت‌اند از: 1. تمثیل‌های قرآنی ماهیت اعتباری و مجازی ندارند؛ یعنی صرف مثال برای آسان‌شدن فهم نیستند (وجه هستی‌شناختی)؛ 2. تمثیل‌های قرآنی، حقایق متنزل‌شده‌ای هستند که موضوع، مبادی و مواد قوه خیال برای فهم معارف قرآنی قرار می‌گیرند و فهم را امکان‌پذیر می‌سازند (وجه معرفت‌شناختی). در قرآن، تمثیل به معنای توصیف‌کردن و تشبیه حقایق معقول به نمودهای محسوس به‌کار می‌رود؛ زیرا واقعیت‌های عالم مشهود، نمودهای مناسبی برای ترسیم عالم غیب و حقایق معنوی است. تمثیل، فعالیت مهم قوه خیال برای فهم و تفهیم مسائل است که از طریق بازیابی، ترکیب یا خلق صورت‌های مثالی (خیالی) متناسب با مفاهیم مورد نظر انجام می‌پذیرد. قرآن کتاب هدایت انسان‌ها است و نه تنها معارف مندرج در آن، بلکه چگونگی تبیین آن معارف نیز برای افراد بشر حجت و راهگشا است. اراده و تدبیر الهی در به‌کارگیری تمثیل در قرآن، آموزه‌های پربرکتی را برای ما به ارمغان می‌آورد. %U https://jqss.isca.ac.ir/article_71713_9cd70b84c9e212acb7b683bcab89c3c8.pdf